domingo, 31 de diciembre de 2023

LEMBRANDO A FILGUEIRA VALVERDE NESTE ANO 2023

 Antes de que finalice este significativo ano 2023, ano do Centenario do Seminario de Estudos Galegos (1923-1936), desexo lembrar a Xosé Filgueira Valverde (1906-1996), un dos máis destacados e laboriosos seminaristas.




Xosé Filgueira Valverde, in memoriam


 Xermán Torres


Tamén ofrece abondosas referencias sobre Filgueira Valverde o seguinte vídeo, Filgueira debería ser obxecto de máis dedicación por parte dos estudosos e dos amantes da cultura e da lingua galegas. Desfrutádeo, para iso o rescato, pois é así mesmo de 2015






viernes, 15 de diciembre de 2023

I CONGRESO DE CIDADES DOS MUCHACHOS, 12-14-DECEMBRO-2023

 



Foi unha satisfacción poder asistir e participar en liña a este I Congreso das Cidades dos Muchachos do Mundo, desde Estados Unidos a BOYS TOWN, fundada polo padre Flanagan en 1917, desde a BENPOSTA DE COLOMBIA, fundada nos anos 60 do pasado século, despois dunha visita do Circo dos Muchachos do padre Silva, quen fundara en 1957 a BENPOSTA galega en Ourense e finalmente a CEMU DE LEGANÉS, fundada polo tío Alberto nos anos 70. Foi un pracer compartir as tardes dos días 12, 13, e 14 de decembro de 2023, desde as catro ás sete da tarde escoitando as experiencias dos muchachos, dos seus dirixintes e responsables e afondando na liña pedagóxica destas institucións, onde o neno é o centro e onde se pretende un ensino vital de democracia e liberdade e de respecto e tenrura cara os demais, mesmo dos máis necesitados. Como utopía vese necesario o goberno dos nenos na busca da construción dun mundo novo e mellor.





Animado a participar polo meu director de tese, o Dr. Xosé Manuel Cid Fernández, Decano da Facultade de Educación e Traballo Social do Campus de Ourense, da Universidade de Vigo e coordinador do meu Programa de Doutoramento en Ciencias da Educación e do Comportamento, quen coa súa aportación neste Congreso introduxo a idea da interxenaracionalidade nas Cidades dos Muchachos, e que a arquitectura das cidades debes estar adaptada aos nenos nas liñas propostas por Francesco Tonucci e o propio tío Alberto; pero, que hai que dar un paso máis, facer cidades máis humanas, amables e sostidas para os cidadáns de todas as idades. Esta proposta do Dr. Cid foi moi ben acollida no Congreso. As propostas pedagóxicas, didácticas e metodolóxicas da experiencia Cidades dos Muchachos son moi válidas e interesantes como paradigmas das accións educativas no noso maltreito mundo. A idea da docencia familiar interesoume moito e considéroa moi axeitada para a infancia e mocidade con problemas. A infancia con carencias afectivas e a infancia traumatizada tan necesitada de afecto e dunha correcta educación que lle motive a levar adiante un proceso vital que lles faga sentirse persoas realizadas e con protagonismo na sociedade para a súa promoción persoal, que lles axude a sentirse e a ser cidadáns útiles e aceptados para a construción dun mundo mellor, como arelaba o lembrado padre Silva.

Oxalá a Asociación Cultural Padre Silva, logre recuperar e rehabilitar a cidade de Benposta, a poucos kilómetros da cidade de Ourense.


Parabéns a todos os que fixeron posible este I Congreso de Cidades dos Muchachos do Mundo. Un mundo que queremos mellor, máis humano, máis amoroso, máis libre e máis xusto. Un lugar habitable e fermoso onde teñan cabida todos os seres humanos sen distincións nin discriminacións de ningún tipo. Poderémolo lograr!








VIDEO CLIPS



















lunes, 11 de diciembre de 2023

O SEMINARIO DE ESTUDOS GALEGOS E VILAGARCÍA DE AROUSA

 




O Seminario de Estudos Galegos (1923-1936), a institución científica e cultural privada máis importante da Galicia do século XX, vinculada á Universidade de Santiago e á intelectualidade galega daquel tempo, entre a que destacamos, á importante Xeración Nós (Losada Diéguez, Risco, Otero Pedrayo, Castelao, Cuevillas, Ramón Cabanillas, Xocas,...) e ao chamado grupo do Seminario, considerados os epígonos do grupo Nós (Fermín Bouza Brey, Xosé Filgueira Valverde, Lois Tobío, Martínez López, entre outros) realizou, nos seus escasos trece anos de existencia, un labor insuperable e digno da máxima loanza a prol da nosa lingua galega e da cultura da Nosa Terra.
Parabéns ao SEG, merecente da nosa lembranza agarimosa e chea de respecto, na celebración do seu centenario (1923-2023).

Por medio dos documentos de inicio desta entrada queremos lembrar a relación do SEG coa miña cidade natal, Vilagarcía de Arousa, xa que practicamente ningunha institución da cidade tivo en conta esta efeméride para honrar aos homes e as mulleres do SEG, agás a MESA DAS VERBAS, que celebrou unha das súas xeiras, en conmemoración de dito organismo, en Santiago de Compostela na sede do Instituto Padre Sarmiento de Estudos Galegos e da Secretaría Xeral de Política Lingüística, o pasado 13 de outubro de 2023, e o FAIADO DA MEMORIA, onde se presentou un libro da profesora Aurora Marco sobre a primeira muller seminarista. Salvo estas dúas entidades privadas vilagarcianas, ningún organismo oficial da capital arousá, ate o de agora, tivo iniciativa algunha e incluso se rexeitou algún ofrecemento para organizar algún acto con esta importante ocasión.
A MESA DAS VERBAS tamén dedicará o seu parladoiro do venres 22 de decembro, a partires das seis da tarde no bar-cafetería LA MARINA, sito na Alameda de Vilagarcía para difundir os dous documentos de inicio desta entrada, e render unha nova homenaxe ao SEG e destacar a súa relación con Vilagarcía de Arousa. Este parladoiro, como todos, está aberto a quen desexe participar e intervir. Vémonos, pois, o 22, ás seis da tarde na Marina. 



lunes, 20 de noviembre de 2023

VI Congreso de Patrimonio Inmaterial e Educación - Ourense - Vilarelho da Raia, 16, 17, 18 - NOV - 2023

 


Con diversas conferencias, ponencias e variados actos culturais tivemos a sorte de participar activamente neste Congreso froito da colaboración da Consellería de Cultura, Educación, FP e Universidades da Xunta de Galicia, a Universidade de Vigo, a Deputación de Ourense, o Concello de Ourense, a  Asociación Ponte nas Ondas, entre outras entidades e institucións; Ponte nas Ondas  ten sido recentemente declarada pola UNESCO como unha actividade de boas prácticas culturais e educativas e tamén recibiu o premio de Cultura da Xunta de Galicia e a Consellería de Educación extende oficialmente esta experiencia de boas prácticas a 20 centros do sistema educativo galego para que leven adiante esta experiencia de Ponte nas Ondas dun xeito efectivo na realidade pedagóxica e didáctica de cada centro seleccionado.

Tendo como exemplo a Ponte nas Ondas na relación de Galicia e Portugal, principalmente, pero, tamén doutras comunidades e países coa idea de tender pontes de relación e colaboración nun traballo multidisciplinar de carácter cultural, educativo, etnográfico e antropolóxico, no Congreso había unha presencia significativa de profesorado e estudosos de distintos lugares do "fraterno Portugal", expresión utilizada polos galeguistas socios do Seminario de Estudos Galegos (1923-1936) e presentáronse outras tres experiencias recoñecidas como de boas prácticas pola UNESCO, como a Escola Puçol de Eltxe, o traballo sobre o patrimonio natural e cultural da comarca do Montseny de Cataluña e a Escola-Museo do Cal de Morón de la Frontera (Andalucía). Un profesor brasileiro presentou a realidade de tres pobos extremeños que manteñen A FALA, unha lingua propia, que tratan de conservar e que moitos estudosos manteñen a tese que dita "fala" provén do galego. Cando nos séculos XI e XII se repoboan distintas zonas da Península para facerlle fronte e frear a amenaza musulmana, e nese zona a repoboación foi feita por persoas oriundas de Galicia, por iso se conserva dita fala peculiar, unha variante lingüística que constitúe unha riqueza que non se debera perder.

O Congreso rematou cunha grata experiencia en vivo, moi práctica e interesante sobre o Contrabando na Raia, na parte portuguesa Vilarelho da Raia e o Rabal (Ourense), experimentamos dun xeito vivencial, alegre e de camaradería como era o contrabando das décadas dos 40, 50, 60, 70 e 80 do pasado século XX. Nosa experiencia recreando esas situacións foi moi grata; mais recoñecendo que naqueles anos era unha situación calamitosa, miserenta e con moitos riscos, que os raianos souberon resolver con intelixencia, picardía e ousadía, a necesidade activa o inxeño e aquelas tristes experiencias crearon vínculos, tenderon pontes entre aqueles veciños separados artificiosa e convencionalmente por unha raia de fronteira, que eles souberon saltar e esquivar de xeito exemplar, solidario e creando irmandade. Os pobos son separados artificialmente por razóns de tipo político e económico que eles souberon transgredir fronte ás forzas represoras utilizando a audacia e a intelixencia popular.


Como síntese, neste congreso tratábase de clarexar que é iso de patrimonio? e máis de patrimonio inmaterial? O patrimonio tanto material como inmaterial ha ser recoñecido, inventariado, protexido, valorizado, difundido, rexistrado,... para non perder tanta riqueza inmaterial como atesoura a Humanidade neste rico e xeneroso planeta Terra, patria común de todos os humanos e que debemos preservar e coidar para deixalo como legado ás xeneracións futuras.


REPORTAXE GRÁFICA DE XERMÁN TORRES:



























VIDEO CLIPS DE XERMÁN TORRES:






PONENCIAS DEFENDIDAS, 17/11/2023























































lunes, 16 de octubre de 2023

9ª Xornada Filgueira Valverde, sempre en Galicia

 









REPORTAXE GRÁFICA DE LUÍS GONZÁLEZ DE LA BALLINA:




REPORTAXE EN IMAXES DE ROBERTO ABAL:






REPORTAXE DE XOSÉ DUARTE RAÑÓ:




VÍDEOCLIP DE PILAR LOJO PIÑEIRO:




Lembramos a Xosé Filgueira Valverde, erudito e profesor innovador e humanista, no día do seu nacemento, o 28 de outubro de 1906, hai xa 117 anos, o recordo da súa fecunda vida e a súa magna e impagable obra están vivas en nós, Galicia é moito o que lle debe a Filgueira.

Tivémolo presente e falei do profesor Filgueira Valverde como dramaturgo e pola súa sabia utilización do teatro no ámbito escolar, que aínda hoxe pode tomarse como exemplo e como modelo. O teatro escolar, lamentablemente, segue a ser na nosa Galicia unha materia pendente.